مقاله روابط اجتماعی معلمان و دانش آموزان در عصر ارتباطات
این فایل با فرمت word و آماده پرینت میباشد
فهرست مطالب
پیشگفتار ۶
مقدمه ۸
نقش رسانههای گوناگون ارتباطی در آموزش ۹
نقش ارتباطی اینترنت در آموزش و پرورش ۱۰
پست الکترونیکی ۱۳
اتاقهای گفتگو ۱۴
نقش معلمان در استفاده از فناوریهای اطلاعات و ارتباطات ۱۶
نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش ۱۹
نقش معلمان دراستفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات ۲۱
تجزیه و تحلیل دادهها ۲۲
۱ـ منافع استفاده از رایانهها در کلاسهای درس ۲۳
۲ـ نقش رایانهها در ارتباطات ۲۵
۳ـ منافع استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای معلمان ۲۷
نتایج به دست آمده از تحقیق در سال سوم ۳۲
نتایج بدست آمده در سال چهارم اجرای تحقیق ۳۲
روش تجزیه و تحلیل دادهها ۳۳
فعالیتهای مشارکتی دانشآموزان در گروههای کوچک ۳۴
مشغولیت با منابع خارجی ۳۵
توجه به مخاطبان خارجی ۳۶
بحث و نتیجهگیری ۳۷
توصیهها و پیشنهادها ۳۸
آیا در آینده رایانه جای معلم را می گیرد؟ ۴۱
وسیله ی ارتباط جمعی چیست؟ ۴۲
دهکده ی جهانی ۴۳
جهت گیری در آینده ۴۶
توسعه و ضرورت اصلاح ۴۸
معلم کارآمد ۵۱
داشتن دیدگاه ۵۴
تکنولوژی در خدمت معلم ۵۶
چالش ها و چشم انداز ها ۵۹
هدف از ICT در آموزش و پرورش ۶۰
تجارب دیگر کشورها ۶۱
جلوگیری از تکرار خطا ۶۳
وبلاگ و کاربرد آن در تعلیم و تربیت ۷۲
انواع وبلاگ ۷۴
دغدغه های فناوری ۷۵
تفاهم با رایانه ۷۸
رایانه و ورود به تعلیم و تربیت ۸۲
نگاهی انتقادی به اینترنت ۸۴
نگاه مثبت به اینترنت ۸۷
آیا رایانه تعلیم و تربیت را غیر انسانی خواهد کرد؟ ۹۳
نتیجه ۹۹
پیشنهادات ۱۰۲
مهارتهای مورد نیاز معلمان درعصر دانایی ۱۰۷
مقدمه ۱۰۹
ضرورت توانا بودن معلم در عصر دانایی ۱۱۱
مهارت اول: آشنایی با فناوری اطلاعات و قدرت به کارگیری آن در جریان آموزش ۱۱۳
مهارت دوم: آشنایی با فنون پژوهش، انجام پژوهش و بهرهگیری از نتایج آن در عمل ۱۲۰
مهارت سوم: توجه به آموزش و پرورش خلاق و پرورش خلاقیت فراگیران ۱۲۲
مهارت چهارم: آشنایی با مهارتهای کلاس داری و شیوههای تدریس نوین ۱۲۵
الف ـ توانایی جذب فراگیران ۱۲۵
ب ـ پرورش مهارتهای فکری ۱۲۶
ج ـ یادگیری و ارزیابی آن ۱۲۶
د‌ـ اداره کلاس ۱۲۷
هـ رفتارهای کلاسی معلمان ۱۲۸
و ـ شیوههای تدریس ۱۲۹
نتیجه گیری ۱۳۳
منابع و ماخذ ۱۳۵
آنچه در این مقاله مورد بررسی است
کاربرد فناوریهای جدید اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش و بررسی تأثیر
آن در ابعاد گوناگون آموزشی، پژوهشی و اجتماعی است. بدین منظور، در این
مقاله ابتدا پیرامون وسایل جدید اطلاعات و ارتباطات و نقش آنها در آموزش و
برقراری ارتباطات اجتماعی مطالبی ارائه خواهد شد و سپس به تأثیر این
فناوریها در کلاسهای درس و نقش معلمان در این رابطه میپردازد.
همچنین سعی شده است با بررسی کتب،
مجلات و مقالههای اینترنتی، آخرین نتایج به دست آمده از تأثیر فناوریها
در کلاسهای درس به ویژه تأثیر آنها در تغییر نقش معلمان مطالبی ارائه شود.
نقش این فناوریها درچگونگی برقراری ارتباط معلم با دانشآموزان، با
همتایان و با سایر افراد جامعه از جمله مطالب این مقاله است.
با توجه به نتایج به دست آمده
توصیههایی برای استفاده بهتر از فناوریها برای برقراری ارتباطات اجتماعی
به معلمان، مسؤولین و دست اندرکاران آموزشی شده است.
مقدمه
ارتباط عبارت است از فراگرد انتقال
اطلاعات، احساسها، حافظهها وفکرها در میان مردم (اسمیت، ۱۹۸۸، ص ۷).
ارتباطات به معنای «تسهیم تجارب» نیز تعریف شده است. در این معنا، هر
انسانی تجارب و آنچه در درون خود دارد را با دیگران در میان میگذارد. برخی
از صاحبنظران ارتباطات را پدیدهای تکاملی میدانند که به گونهی فراگردی
از افراد و نظام اجتماعی که درآن زیست میکنند، نشأت گرفته و خود به نوبه
خود بر آنها تأثیر میگذارد. از طریق این جریان، انسانها و نظامهای
اجتماعی تکامل مییابند، تغییر میپذیرند، خود را با شرایط منطبق میکنند،
جایگزین میشوند، رشد میکنند.
ابزارهای ارتباطی وسایلی هستند که از
طریق آن انسانها به خلق، حفظ و توسعه روابط خویش با یکدیگر میپردازند. از
طریق این ابزار اطلاعات، دانش و آگاهیها و حتی فرهنگها مبادله میشود.
فناوریهای جدید اطلاعات و ارتباطات از زمره وسایل ارتباطی جدید هستند که
با امکاناتی نظیر پست الکترونیکی، اتاقهای گفتگو، گروههای مباحثه، نفش
عمدهای در این فرآیند به عهده دارند.
اصطلاح ”فناوری اطلاعات “ جدیداً به
”فناوری اطلاعات و ارتباطات “ تغییر یافته است. البته تفاوت این دو واژه از
نحوه برقراری ارتباط نشأت گرفته است. واژه اول، یعنی فناوری اطلاعات به
جریان یکسویه ارتباط اشاره دارد که در این فرآیند، گیرنده و یا دریافت
کننده نسبت به اطلاعات دریافتی منفعل است. واژه دوم یعنی فناوری اطلاعات و
ارتباطات، اشاره به تعامل بین کاربر و دنیای اطلاعات دارد. بنابراین، واژه
دوم به جریان دوسویه ارتباط اشاره دارد که در این فرایند، کاربر نقش بسیار
فعالی در رد و بدل کردن اطلاعات خواهد داشت. رایانه از طریق جریان فرست و
بازفرست اطلاعات، توانایی مردم را برای برقراری ارتباط فوری و آسان از
فواصل دور و نزدیک فراهم کرده است و از این طریق موجب تحولات شگرفی در امور
گوناگون از جمله آموزش و پرورش شده است. در این مقاله ضمن اشاره به
تحقیقات انجام گرفته در مورد نقش رایانهها در آموزش به نقش ارتباطی آنها
توجه خاص شده است.
نقش رسانههای گوناگون ارتباطی در آموزش
در قرن نوزدهم، گسترش راه آهن و استفاده
از آن به عنوان اولین وسیله ارتباطی، کمی بعد اختراع تلفن که هر فرد
میتوانست ارتباط فوری و بلادرنگ با افراد دیگر داشته و اطلاعات به راحتی و
وضوح سریعاً نقل و انتقال مییافت. سپس، تلگراف، تلکس، ماشین فاکس که
امکان انتقال نوشته را از طریق شبکههای ارتباطی فراهم میکرد.
استفاده از وسائل الکترونیکی در امر
برقراری ارتباط و در نتیجه آموزش از طریق آن، در اوایل سال ۱۹۰۰ از طریق
رادیو آغاز شد. در اوایل ۱۹۲۴، بی بی سی (BBC) شروع به پخش برنامههای
آموزشی کرد. از آن زمان تا به حال رادیو به منزله ابزاری جهت دست یابی
افراد ساکن مناطق دور افتاده به آموزش مطرح بوده است.
برنامههای آموزشی تلویزیون در دهه ۳۰
آغاز به کار کرد (۱۹۳۰)، ۲۰ سال طول کشید تا برنامههای آموزشی آن به صورت
محبوب و مردمی در آید، بعد از گذشت ۳۰ سال، فناوریهای رایانهای زمان و
مکان را در نوردیدند و آموزش را از کلاسهای درس به منازل ومحل کار آوردند و
درسهای مجازی، دورههای مجازی و دانشگاههای مجازی پدید آمدند. در حال
حاضر کاربرد گسترده از امکانات اینترنت در مدارس، نشانگر فناوریهای
پیشرفته میباشد.
نقش ارتباطی اینترنت در آموزش و پرورش
امروزه، علم مرز نمیشناسد و به گوشهای
از جهان تعلق ندارد. همه با هم مشغول ساختن دانشهای نو برای بهبود بخشیدن
به نابسامانیهای اوضاع جهان اند. این واقعیت است که همه جهانیان از
پیشرفتهای حاصله از تلاش دانشمندان و متخصصان برای زندگی بهتر و رفاه
بیشتر استفاده میکنند. بنابراین، باید در تولید وساخت دانش نیز سهمی به
عهده گیرند.
بهره مندی از تجارب بدست آمده از طریق
رسانهها از تکرار کارهای انجام شده و صرف وقت و سرمایه مجدد جلوگیری
میکند. امروزه با کمک فناوریها، در کسری از ثانیه میتوان به تجارب
اندیشمندان دست یافت. با استفاده از فناوریهای جدید، نه تنها میتوان در
معرض کارهای انجام شده قرار گرفت بلکه این امکان از طریق شبکههای بین
المللی وجود دارد که در فرآیند کارهای در حال انجام به طور فعالانه مشارکت
کرد. متخصصان کشورهای مختلف میتوانند در زمان مشخصی به تبادل اندیشه و نظر
بپردازند و در مورد یک رویداد علمی بحث و گفتگو کنند و از این طریق به
دانش جهانی دست یابند. آنچه در زیر بیان میشود، استفاده از فناوریهای
آموزشی را در حرفه پزشکی نشان میدهد:
الیوت ماسیه ، فناور و متخصص تعلیم و
تربیت، این تجربه دست اول را هنگام بازدید از «گام نخست در موفقیت و پیشرفت
در یادگیری الکترونیکی» ملاحظه کرد. او در تفسیر این بازدید چنین میگوید:
هفت هزار متخصص قلب را در سالن کنفرانسی
تصور کنید که در حال مشاهده و تعامل با جراحانی هستند که به طور همزمان
مشغول عمل جراحی قلب در سه کشور مختلف دنیا (اسرائیل، ایتالیا ونیویورک)
هستند. شش بیمار برای جراحی قلب دراتاقهای عمل این سه کشور در نظر گرفته
شدند. در هر اتاق عمل، بین ۳ تا ۸ دوربین فیلمبرداری و وسایل اسکن جهت نشان
دادن عمل جراحی و گرفتن تصاویر از داخل و پخش آن به صورت زنده فراهم شده
است.
متخصصان قلب در اتاقهای عمل مشغول
اجرای روشهای بسیار پیچیده، بالاتر از سطح استانداردهای معمول بودند.
بیماران مورد عمل جراحی که وضعیت بسیار جدی و وخیمی داشتند، همه برگه رضایت
نامه را امضاء کرده بودند و در طول انجام عمل جراحی به هوش بودند.
یک دستگاه تغذیه ماهوارهای و ارتباط از
طریق آن، به تماشاگران اجازه میداد تا طی انجام دادن عمل جراحی، به طور
زنده با جراحان در تعامل و ارتباط باشند و کلیه عملیات را دنبال و حتی آنها
را مرور و بازنمایی کنند. شرکت کنندگان میزگرد، متخصصان سطوح بالای جراحی
قلب بودند که عقاید و نظرات خود را در مورد روش کار و شیوه عمل جراحی توضیح
میدادند. از سوی دیگر، جراحان در اتاق عمل راجع به اینکه چه روشی را
انتخاب کنند و در چه حالتی، روش انتخاب شده را متوقف خواهند کرد رأی گیری
میکردند. همین که رأیگیری در حال انجام بود، چهار صفحه پر از اطلاعات
فوری و بلادرنگ در مقابل متخصصان قلب قرار گرفت. این اطلاعات به آنها کمک
میکرد تا در جریان اتفاقات زمینهی کار باشند (ماسیه، ۲۰۰۱، ص ۱)
ماسیه گزارش میدهد «واقعاً، این رویداد
تجربه یادگیری بسیار قدرتمندی بود. این فرآیند از توزیع بسیار سریع دانش و
اطلاعات پزشکی حمایت میکرد. خیلی سریعتر از فرآیند معمولی در چاپ
اطلاعات پزشکی.»